Chuyện vỉa hè: Mình là số đông!

Số đông, không có nghĩa là một bộ phận không nhỏ.

“Một bộ phận không nhỏ... suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc” như Nghị quyết T.Ư 4 (khóa XI) đã nêu.
N. tin, anh không nằm trong số một bộ phận không nhỏ ấy. Anh thuộc về đám đông không tính số lượng, vỉa hè là của nhân dân anh hùng mà, anh thuộc vỉa hè. Dân vỉa hè cơ bản không can dự đến một dự án kinh tế xã hội lớn lao nào, thậm chí không biết trên đời có những dự án lớn lao tiền nghìn nghìn tỷ. Dân vỉa hè không hiểu vì sao giá xây đường cao tốc ở Việt Nam lại chừng ấy tiền, báo cáo chính thức từ Bộ Xây dựng cho biết, giá xây đường cao tốc tại Việt Nam chủ yếu chiều dài dưới 100km, tuy nhiên giá thành lại cao gấp từ 1,4 đến 1,7 lần so với các nước Trung Quốc, châu Âu hay Mỹ. Mỗi suất vốn đầu tư bình quân cho 1 km toàn tuyến đường ô-tô cao tốc (bao gồm cả cầu và đường) vào khoảng 15,91 triệu USD/km (đường 4 làn xe), tương đương hơn 320 tỷ đồng; và khoảng 23,1 triệu USD/km (đường 6 làn xe), tương đương khoảng 480 tỷ đồng. N. chưa đi đâu xa, nhưng nghe mấy bà hay đi buôn chuyến ở Nam Ninh, Trung Quốc bảo, thì đường bên đó tốt hơn nhiều so với bên ta. Lý do, nghe đâu tại nước mình địa hình, thủy văn phức tạp…

Thêm một lần biết được rằng nước mình chuyện gì cũng khác!

Quyết định xây Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đầu tư tới
hơn 11 ngàn tỷ đồng thuộc về số đông hay số ít?

Quay về với chuyện mình nằm đâu trong bộ phận dân chúng, mình là số đông, mà không thuộc bộ phận không nhỏ, ấy mới là điều khó đoán định. Ai đứng ra nhận mình là bộ phận không nhỏ chứ? Chẳng có ai! Cũng như chẳng có ai nhận trách nhiệm trong một số vụ việc. Vinashin, Vinalines to tát quá, N. chỉ mong có ai nhận trách nhiệm trong những vụ việc đơn giản hơn, tiền bỏ ra vô cùng ít ỏi hơn, chẳng hạn việc trùng tu mấy ngôi chùa. Nhà sư trụ trì chùa Trăm Gian bảo: Tại tôi tất, nhưng lỗi tại tôi kiểu thế đâu có được công nhận. Bởi bao nhiêu cơ quan quản lý một ngôi chùa, đâu phải mình sư. Rồi một ngôi đình chuyển chỗ, nghe đâu người dân muốn chuyển. Di tích cấp quốc gia không thể tùy tiện theo ý dân, nhưng có ai bảo dân phải ứng xử thế nào với đình của họ chưa? Số đông cứ để sự đã rồi là ầm ầm lên tiếng.

Cứ bi phẫn, cứ xót xa, nhưng ngồi đấy bảo dân ngôi đình này quý lắm, cây cột này thời Lý, cái chuông này thời Lê…, ví dụ thế, thì dân nghe làm sao được. Dân làm chùa, xây đình có giống như xây đường cao tốc đâu, có bao nhiêu xây bấy nhiêu, theo thẩm mỹ của dân. Thẩm mỹ của dân mỗi thời mỗi khác. Lúc xây chẳng thấy phòng, thấy ban, thấy sở, thấy các nhà khoa học ở đâu. Xây rồi thì ầm cả lên, bảo không được. Như thế có là tôn trọng lịch sử không. Đồng ý dân sai! Nhưng giá như cũng lên tiếng ầm ầm như thế với việc làm đường cao tốc, có phải một bộ phận không nhỏ sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội… sẽ bớt đi được ít nhiều không. Và tôn trọng lịch sử, xây cả một cái bảo tàng lịch sử to đùng ai cũng khiếp, làm ầm chuyện xây chùa hình như hơi quá. Dân vỉa hè bảo thế!

Mỗi lần đọc báo, lại thấy nghị quyết nói là có một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái nhưng khi kiểm điểm thì chẳng có ai nhận là suy thoái cả. Vậy thì trách nhiệm để xảy ra tình trạng ấy thuộc về ai? Tóm lại, một bộ phận không nhỏ là cái gì đó xa lắm. N. yên tâm, mình là số đông, một số đông rất lớn, lo chuyện giá xăng tăng hơn chuyện suy thoái của ai đó, không phải mình!

Hà Phạm (TTVH)

Dự án Bảo tàng Lịch sử Quốc gia: “Đừng xây cho oách!”

- “Xây bảo tàng là để lưu giữ lại những hiện vật của lịch sử. Thế nhưng nên xây dựng như thế nào, vào thời điểm nào lại là chuyện khác. Cần hiểu rằng lịch sử là do nhân dân viết ra, ở trong lòng nhân dân, đó mới là bảo tàng vĩnh cửu, chứ không phải đổ cả núi tiền ra để xây bảo tàng cho oách” - TS Vũ Thế Long (Viện Khảo cổ học Việt Nam).

Không đúng thời điểm

Mới đây, Bộ Xây dựng vừa có tờ trình thẩm định dự án đầu tư xây dựng công trình Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Theo tính toán của Bộ Xây dựng, tổng mức đầu tư của dự án (chưa bao gồm chi phí dự án thành phần đầu tư xây dựng nội dung và hình thức trưng bày do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện) vào khoảng 11.277 tỷ đồng. Dự kiến dự án sẽ được thực hiện trong vòng 4 năm, từ tháng 11/2012 đến 5/2016.

Theo dự kiến, Dự án xây dựng Bảo tàng Lịch sử Quốc gia sẽ  có tổng số vốn đầu tư hơn 11 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, đã có  ý kiến trái chiều về triển khai dự án trong thời điểm kinh tế đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay.

Tiến sĩ Vũ Thế Long (viện Khảo cổ học Việt Nam) cho rằng: “Tôi thấy việc triển khai dự án xây dựng bảo tàng Lịch sử Quốc gia lúc này là bất hợp lý. Xây bảo tàng là để lưu giữ lại những hiện vật của lịch sử. Thế nhưng nên xây dựng như thế nào, vào thời điểm nào lại là chuyện khác. Giữa lúc kinh tế đang khó khăn như hiện nay mà lại triển khai dự án xây dựng bảo tàng theo tôi là không nên”.

TS. Vũ Thế Long phân tích: “Cần hiểu rằng lịch sử là do nhân dân viết ra, ở trong lòng nhân dân, đó mới là bảo tàng vĩnh cửu, chứ không phải cứ đổ cả núi tiền ra để xây bảo tàng cho... oách. Hãy nhìn lại trong lịch sử, cái gì đã lưu giữ lại lịch sử của cha ông chúng ta hàng ngàn năm nay nếu không phải là nhân dân?

Hàng nghìn năm bị giặc phương Bắc đô hộ, hay như thời giặc Minh xâm lược, với chính sách “đồng hóa” thâm độc của kẻ thù, bao nhiêu tài liệu sử sách quý của ta bị giặc cướp về hoặc xé đốt hết, bao công trình văn hóa, kiến trúc bị tàn phá... thế nhưng lịch sử của chúng ta có bị mất đi đâu, vẫn còn đấy.

Lúc đó chẳng có bảo tàng nào tốt hơn, vĩ đại hơn là bảo tàng nhân dân cả. Người dân còn nhớ đến lịch sử dân tộc mình, đất nước mình thì dân tộc, đất nước đó vẫn trường tồn cùng thời gian”.

Đã quá nhiều bảo tàng

Về ý kiến cho rằng cần thiết phải xây dựng bảo tàng để lưu giữ hiện vật lịch sử, TS. Vũ Thế Long cho biết: “Xây dựng bảo tàng để lưu giữ hiện vật lịch sử là cần thiết, tuy nhiên khách quan mà nói thì hiện nay các bảo tàng của chúng ta xây dựng lên đã quá nhiều rồi, chúng ta không hề thiếu bảo tàng. Có những bảo tàng đầu tư hàng nghìn tỷ đồng như Bảo tàng Hà Nội chẳng hạn, nhưng xây dựng xong rồi bỏ không, chẳng có hiện vật để mà trưng bày. Đó là sự tốn kém và rất lãng phí”.

Ngoài ra, cũng theo TS. Vũ Thế Long thì việc xây dựng bảo tàng không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu là lưu giữ hiện vật lịch sử mà còn cần phải đảm bảo được yếu tố văn hóa và kiến trúc, mà hiện nay hầu như chúng ta chưa đáp ứng được điều đó.

Nếu nhìn lại lịch sử xây dựng các bảo tàng của ta hiện nay thì Bảo tàng lịch sử Việt Nam có thời gian lâu nhất. Đây là bảo tàng do người Pháp thiết kế và xây dựng, với tên gọi ban đầu là Bảo tàng Louis Finot, mãi đến năm 1958 ta mới tiếp quản lại. Cho đến nay bảo tàng vẫn được đánh giá là có kiến trúc độc đáo trên cơ sở kết hợp kiểu kiến trúc Pháp với kiến trúc của người Việt mà không phải bảo tàng nào cũng có được.

Trong khi đó, nhà sử học Lê Văn Lan cũng bày tỏ: “Tôi nghĩ việc xây dựng bảo tàng để lưu giữ lại những hiện vật lịch sử là tốt, song sẽ tốt hơn nữa khi chúng ta nghĩ ra cách làm thế nào để hàng năm, sau mỗi kỳ thi tốt nghiệp và đại học sẽ không còn cảnh hàng nghìn thí sinh bị điểm “0” môn Lịch sử mà không cần phải tốn kém đến hàng chục nghìn tỷ đồng như dự án xây dựng bảo tàng nói trên”.

Hoàng Sơn